Nar Bahçelerinde Damla Sulama

Sipariş ve Detaylı Bilgi için 

Telefon 

Numaramız:

 (0332) 342 57 98  Konya

Ülkemizde son yıllarda artan tarımsal üretimde karşılaşılan sorunların en önemlisi, hem iç pazarda hem de dış pazarda elde edilen ürünlerin üreticiden tüketiciye üstün kalitede sunulmasının sağlanmasıdır. Meyvede kaliteyi, çiçeklenme döneminden başlamak üzere çeşitli sayıdaki metabolik olaylar etkilemektedir. Bitkisel üretimde tüm tarımsal girdilerin sağlanması koşulunda, bitkinin kuraklıktan zarar görmemesi için sulamanın yapılması zorunludur.

Meyve ağaçlarının su eksikliğine en hassas olduğu dönem çiçeklenme ve meyve tutumu dönemidir. Bu dönemde toprakta yeterli nemin bulunmaması çiçek dökülmesine, meyve kalitesinin ve verimin azalmasına neden olur. Meyve ağaçlarında sulama zamanının planlanmasında iklim verilerinden yararlanılabilmektedir. Ancak topraktaki nem düzeyinin izlenmesi ve buna göre sulama zamanının belirlenmesi daha doğru bir yaklaşımdır. Çünkü meyve ağaçlarının topraktaki nem düzeyine dirençleri farklıdır. Genel olarak yumuşak çekirdekli (elma, armut, ayva, nar v.b.) meyveler, sert çekirdekli (kiraz, şeftali, kayısı v.b.) meyvelere göre kuraklığa karşı daha az dirençlidir.

Damla sulama yöntemiyle sulanan meyve bahçelerinde toprak nem düzeyine veya bitki su tüketimine göre sulama programı oluşturulmalıdır. Her iki yaklaşımda da dikkat edilmesi gereken en önemli nokta sulama aralığının 3-4 günden fazla olmamasıdır. Yani uygulayacağımız sulama suyu miktarını bu aralığa göre belirlemek gerekir.

Ayrıca, çiftçilerimizin yaptığı en büyük yanlış sulamaya geç başlamalarıdır. Meyve bahçelerinde sulama sezonu, ilkbahar yağışlarının azaldığı dönemde başlamalıdır. Bitkinin uyku döneminden çıkıp, çiçeklenme dönemine girdiği bu süreç sulama açısından çok önemlidir. Topraktaki tav durumu kaçmadan sulamaların başlatılması gerekir. Ülkemiz iklim kuşağı açısından meyve bahçelerinin sulama sezonu 15 Nisan - 30 Eylül tarihleri arasındadır.

Damla sulama yönteminde temel amaç, toprakta sürekli elverişli bir nem ortamı sağlamaktır. Bu elverişli nem düzeyindeki değişim ne kadar az olursa bitkinin su alımı için harcaması gereken enerji daha az olur. Sulama sezonunun zamanında başlatılarak mümkün olduğunca sık aralıklarla (hergün) bitki su tüketimine göre sulamaların yapılması topraktaki nemin sulama sezonu boyunca aynı düzeyde kalmasını sağlar. Bu durumda meyve yetiştiriciliğinden beklenen başarıya ulaşılabilir.

Nar bitkisi aşırı sulanmayı sevmez. Toprakta fazla suyun bulunması kök çürüklükleri ve mantari hastalıklara neden olabilir. Nar bahçelerinin sulanmasına 30 Mart-15 Nisan döneminde odun gözlerinin sürmesini takiben başlanmalıdır. Kumlu ve hafif bünyeli topraklarda hasattan 7-10 gün önce, killi bünyeli topraklarda ise 10-15 gün önce sulama kesilmelidir. Hasat döneminde sulamaların devam ettirilmesi nar meyvesindeki en büyük sorun olan meyve kabuğunun çatlamasına neden olmaktadır.

Nar bitkisi toprak isteği yönünden pek seçici değildir. Bu nedenle damla sulama sisteminin kurulmasında planlama açısından aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir: 

• Toprak derin profilli üniform yapıda ise her ağaç sırasına çift damlama laterali döşenmelidir. Damlatıcı aralığı ve debisi belirlenirken toprağın infiltrasyon hızı (su alma hızı) dikkate alınmalıdır. Toprak hafif bünyeli ve geçirgen yapıda ise damlatıcı aralığı 25-33 cm arasında olabilir. Toprak ağır bünyeli ve az geçirgen ise damlatıcı aralığı 40-60 cm arasında seçilebilir.
   
• Toprak sığ profilli ve üniform yapıda değilse her ağaç başına salkım tertip (damlama lateralinin ağaç etrafında çevrilmesi) yapılarak damlama laterali döşenmelidir. Bu durumda nar bitkisinin su tüketimi göz önüne alınarak, her bir sulamada verilecek sulama suyunun uygulanabileceği şekilde her ağaç başına düşecek damlatıcı sayısı ve debisi belirlenmelidir. Salkım tertip yapılırken lateralin ağacın taç iz düşümü ile gövdesi arasında kalması ve ağaçların gelişimine göre çemberin genişletilmesi gerekir.
   
• Her ağaç sırasına çift lateral döşenmesi durumunda, uygulanacak sulama suyu miktarı belirlenirken ıslatılacak alan oranı % 50’yi geçmemelidir. Salkım tertip biçiminde oluşturulmuş damla sulama sisteminde sulama suyu miktarı ağaç başına tüketilen günlük su miktarına göre belirlenmelidir. 

Akdeniz iklim kuşağında nar bitkisinin günlük su tüketimi mevsimlik ortalama olarak 3-4 mm/gün arasında değişmektedir. Çift sıra lateral tertibine göre bu miktar dekara ortalama 1.5-2 m³ su uygulanması durumunda sağlanabilir. Salkım tertip biçiminde oluşturulmuş damla sulama sistemi için ağaç başına günlük 25-30 lt suyun uygulanması yeterli olacaktır.

Sulamaların başladığı ilkbahar döneminde (1 Nisan-30 Mayıs) günlük uygulanacak su miktarı 1-2 mm, Haziran ayında 3-4 mm, Temmuz ayında 5 mm ve Ağustos-Ekim döneminde ise 2-3 mm olarak ayarlanmalıdır. Bu değerler eşdeğer su derinliğidir. Damla sulama ile dekara uygulanacak su miktarı yukarıda açıklandığı şekilde hesaplanabilir.

Nar bahçesi için damla sulama yöntemiyle sulama programı oluşturulurken gübreleme de dikkate alınarak sulama aralığının 3-4 günden fazla olmaması gerekir. Özellikle hafif bünyeli topraklarda sulama aralığı mümkün olduğunca kısa tutulmalı ve 2 günden fazla olmamalıdır. İyi bir meyve kalitesi elde etmek ve verimin artırılması için sulama açısından burada açıklanan konulara dikkat edilmesi elzemdir.

Damla sulama sistemiyle gübreleme işleminin yapılabildiği göz önüne alınırsa, kurulan sistem için iyi bir sulama ve gübreleme programının oluşturulması gerekmektedir. Yüzey sulama sisteminden damla sulama sistemine geçen çiftçilerimiz sulamayla gübrelemeyi doğru yapamadıkları için damla sulama sisteminin kullanılmasında başarısız olup bahaneyi sulama sisteminde bulmaktadırlar.

Sonuç olarak, meyve bahçelerinde damla sulama sistemlerinin uzman ekipler tarafından kurulması, mutlaka sulama konusunda uzman bir ziraat mühendisinin sulama programı oluşturması ve bu programa göre sulamaların yapılması gerekmektedir. Sadece sulama sisteminin kurulması bu sistemin doğru kullanılmasını sağlamayacaktır. Çünkü, sulama sistemi basit bir tesisat işi değildir.